Gevoelstemperatuur meten

Tijdens deze workshop wordt de gevoelstemperatuur gemeten met een simpele opstelling.

Werkgroepleider

  • Henk-Jan Dozeman, docent Natuurkunde, Pantarijn

Verslag door student minor educatie

Als je de temperatuur wilt weten, kijk je op een thermometer. Toch zegt een waarde van bijvoorbeeld 25 graden nog niet alles: in de volle zon voelt het misschien wel als 30 graden terwijl een schaduwplekje onder de bomen aangenaam koel aanvoelt. Zou je dat gevoelsmatige verschil ook in een waarde kunnen uitdrukken? Dat is waar deze workshop over ging. Henk-Jan Dozeman, docent natuurkunde op het Pantarijn in Wageningen, liet ons kennismaken met een meetopstelling waarmee de gevoelstemperatuur kan worden gemeten. Deze meetopstelling is gemaakt van vrijwel uitsluitend eenvoudige materialen en kost ook vrijwel niets. Het duurste onderdeel is een temperatuursensor die voor 8 euro verkrijgbaar is bij Conrad. De rest is allemaal bij de Wibra of Action te verkrijgen. Voor ongeveer 10 euro is de opstelling compleet. Hoewel de prijs niet hoog is zijn de prestaties groots. Bij vergelijkingen is gebleken dat deze opstelling vrijwel even accuraat is als professionele meetapparatuur.

De opstelling bestaat uit drie bollen met daarin een temperatuursensor: een witte bol, een witte bol met een natte kous erover en een zwarte bol. Aan de hand van de waarden, die gemeten worden in deze drie bollen, kan de gevoelstemperatuur worden berekend. Dit gebeurt aan de hand van de WGBT-index, een index die ook door professionele organisaties gebruikt wordt om passende richtlijnen te geven voor activiteiten onder warme omstandigheden.

Deze meetopstelling leent zich ook heel goed om te gebruiken bij praktische opdrachten op de middelbare school. Leerlingen kunnen op pad gaan om een (zelf bedacht) onderzoekje uit te voeren over bijvoorbeeld het hitte-eilandeffect. Dit is een fenomeen waarbij de temperatuur in een stedelijk gebied gemiddeld hoger is dan in het omliggende landelijke gebied.

Kortom: in deze workshop werd ons een tool aangereikt die verschijnselen zoals gevoelstemperatuur en hittestress heel inzichtelijk kan maken voor leerlingen. Een aanrader om toe te voegen aan uw lessen!