Over verstedelijking, duurzaamheid en bevolkingsgroei

De Stichting Biowetenschappen en Maatschappij heeft een boekje uitgebracht over duurzaamheid in relatie tot de groei van de wereldbevolking. Auteur en wetenschapper prof. Peter Oosterveer geeft een lezing aan de hand van dit boekje.

Werkgroepleider

  • Prof. Peter Oosterveer, Universitair Hoofddocent, Wageningen University

Verslag door student monor Educatie

Peter Oosterveer geeft een presentatie van hoog niveau op het gebied van bevolkingsgroei, verstedelijking en duurzaamheid. De verwachting is dat er in 2050 10 miljard mensen op aarde zullen zijn. Het voeden van deze monden creëert zowel een kwantiteits- als een kwaliteitsvraagstuk.

Bij het kwantiteitsvraagstuk stelt Malthus dat de lineair toenemende voedselvoorziening op een gegeven moment te weinig zal zijn voor de exponentieel groeiende mens. Boserup heeft een alternatieve theorie. Deze stelt dat mensen door groei van de bevolking een impuls krijgen voor technologische innovatie. Daarnaast wordt de verdeling van voedsel steeds complexer door de toenemende internationale handel van voedsel. Zo wordt maar liefst 40% van de vis internationaal verhandeld.

In het schaarser worden van de hulpbronnen zoals land en water vindt er sterke competitie plaats tussen het gebruik van de hulpbronnen (competing claims on natural resources). Zo is er in de hulpbron water competitie tussen het gebruik hiervan als drinkwater, als irrigatie bron of in sanitaire voorzieningen. Daarnaast spelen internationale, nationale en regionale factoren een rol over de verdeling van hulpbronnen. Zoals op internationaal niveau de klimaatverandering en het energiebeleid. Op nationaal niveau het handelsbeleid en energiebeleid. En op regionaal niveau de landrechten, werkgelegenheid en de mate van ontwikkeling van het platteland.

De verstedelijking vindt met name plaats in kleine steden en niet in megasteden. Het grootste probleem is de illegaliteit. Het gevolg is namelijk dat infrastructuur, sanitaire voorzieningen en watervoorziening stil blijven staan, terwijl de stedelijke bevolking groeit. Dit brengt veiligheids- en gezondheidsrisico’s met zich mee. Om verstedelijking te begrijpen is het belangrijk om de relatie met het platteland hier direct in te betrekken. Voor wie zijn de producten op het omliggende platteland bestemd? Verkeert het platteland in dezelfde economische status als de stad? Of is er sprake van land grabbing, En worden lokale boeren van hun land verjaagd?

Het is jammer dat het maar zo’n korte workshop is. Hierdoor is er weinig tijd voor Peter Oosterveer zijn lievelingsonderwerp: voedselketens en handel. Gelukkig is er in zijn boek Food, Globalization and Sustainability hier nog veel meer over te lezen (Oosterveer & Sonnenfeld, 2012).